विसाव्या शतकाच्या शेवटच्या दशकात गोष्टी सांगणाऱ्या आणि ऐकणाऱ्या कथावेल्हाळ मराठी माणसाला गदागदा हलवणारी गोष्ट लिहीत मेघना पेठे पुढं आल्या.समाजाची नैतिक चौकट पाळून लिहिणाऱ्या शतकाअखेरीस स्त्री पुरूष नात्यासंदर्भाने,’धर्म-जात-लग्न-संतती’ आदी व्यवस्थांप्रमाणे मेघना जे बोलू पाहत होत्या त्याने ‘मर्यादित अभिरुची’च्या चौकोनी वाचकांना बिथरायला झालं हे खरंच! कारण मेघना थेट लिहीत होत्या,मोडण्याचा आव न आणता तिरपे छेद घेत होत्या,स्त्री…
बहिणाबाई मातीचा टिळा कपाळाला लावायची, कल्पना त्या कपाळाच्या मातीला स्वतःची महती सिद्ध करण्यासाठी पुकारते. माळ्याच्या मळ्यात गुलाब, जाई-जुईचे ताटवे सिनेमांत बहरलेही, तिथं कल्पनाने दराअभावी कुस्करलेल्या ताटव्यांचे हिशोब मागितले. सिंचन राजकारणी झाल्यावर रक्तावर पोसलेलं पीक ‘महागाईची किंमत’ आणि ‘मातीत कुजणाऱ्यांची हिम्मत’ दाखवून देईल असा अर्थगर्भ इशारा ती देते. ती देतेय जाण खुरप्यात आणि नांगराच्या फाळात शहरी…
आपण इतिहास वाचतो म्हणजे काय करतो? आपल्या मातीतल्या लोकांनी गाजवलेले ‘पराक्रम’ आपण वाचतो. आणि मग अर्थातच महाराष्ट्रात जन्मन्याचं भाग्य लाभलेले आपण ‘शिवछत्रपतींचा’ इतिहास स्मरुन थरारतो. पण शिवाजी महाराज नक्की कोणा विरुद्ध लढले? आशिया खंडातील सर्वात सामर्थ्यशाली बलाढ्य सुलतानाविरुद्ध लढताना त्यांनी काय ‘दिव्य’ पत्करलं असेल? रायगडावर ‘मराठ्यांचे तख्त’ विराजमान झाल्यानंतर त्याच्या रक्षणासाठी शिवपुत्र संभाजी, राजाराम, ताराराणी…
शहारलेल्या जमिनीच्या स्पर्शाने गळून पडणारी पटेली.. वेगातला वगळ जाणवल्याने आक्रसलेली पटेली.. उभारण्या अगोदरच जमीनदोस्त होणाऱ्या स्वप्नांना आजचे ताण पेलत नाही हे ठणकावून सांगणारी पटेली.. कप्पे नाकारून ‘आजचं’ काही बोलू पाहणारे ‘अविनाश उषा वसंत’ पटेलीतून नव्या भानांचे अवकाश उलगडू पाहतात. मुंबईशी अगदीच पुसटसा संबंध आलेला वाचक म्हणून कादंबरी समजताना कसरत होणे स्वाभाविकच, पण २४ जानेवारीच्या संध्याकाळी…